İstihdam Paketi komisyonda

GAP’a para arayan hükümet kaynağı İşsizlik Sigortası Fonu’nda buldu. İstihdam Paketi’ne madde konuldu. Gerekçe, “GAP’ta istihdamı artırmak”

Hükümetin hazırladığı İstihdam Paketi’nin komisyon görüşmeleri başladı. Paket, çalışma yaşamını düzenleyen birçok unsur içeriyor. Özel sektörde eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü kaldırılıyor. Terör mağduru çalıştırma yükümlülüğü kamuya bırakılıyor.
SSK işveren priminden 5 puanlık indirim yapılıyor. İşsizin ‘işsizlik ödeneği’ yüzde 40 artırılıyor. İşsizlik Fonu’nu kaynak olarak kullanmayı öngören pakette, mevcut istihdama ilave olarak işe alınan kadınlar ile gençlerin SSK priminin 5 yıl boyunca fondan karşılanması, GAP’a İşsizlik Sigortası Fonu’na aktarılan devlet payı nemasından kaynak sağlanması öngörülüyor.
İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı’nın TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’ndaki görüşmelerinde bir sunum yapan Çalışma Bakanı Faruk Çelik, çalışma hayatındaki bütün aktörleri ilgilendiren istihdam paketinin, işsizliğin azaltılarak istihdamın artırılması ve bu noktada yaşanan sıkıntıların giderilmesi konusunda atılmış önemli bir adım olarak görülmesi gerektiğini söyledi.
çalışma Bakanı Çelik, tasarı hedeflerini şöyle açıkladı:
“İstihdamın üzerindeki idari ve mali yüklerin azaltılması, özürlüler ile gençler ve kadınların istihdamının teşvik edilmesi, işverenlerin ihtiyaç duyduğu kalifiye işgücünün yetiştirilmesi, ekonomik ve bölgesel kalkınmaya yönelik yatırım projelerine kaynak sağlayarak istihdam imkânlarının arttırılması, kayıt dışı istihdamın azaltılması.” 

İşsizlik küresel sorun
2008 Ocak ayı verilerine göre Türkiye’de toplam işsiz sayısının 2 milyon 567 bin, işsizlik oranının da yüzde 11.3 olduğunu belirten Çelik, şöyle dedi:
“Uluslararası Çalışma Örgütü’nün ‘Küresel İstihdam Eğilimleri’ raporuna göre, işsizlik küresel düzeyde bir sorundur. Dünya genelinde 190 milyon kişi işsiz. Düzenli çalışmayanlarla birlikte 500 milyonu buluyor. Türkiye’de TÜİK’in istatistiklerine göre, 2002-2007 yılları arasında istihdam edilenlerin sayısında 1 milyon 200 binlik bir artış oldu. 2008 Ocak ayı verilerine göre de, Türkiye’de toplam işsiz sayısının 2 milyon 567 bin.
İşsizlik oranının yüzde 11.3. İşsizlik daha çok kentlerde ve gençler arasında yaygın. 2007 itibarıyla 15-24 yaş arasında görülen işsizlik oranı yüzde 19.6, kadınlarda işgücüne katılma oranının ise yine 2007 yılı itibarıyla yüzde 24.8. İstihdam paketi çalışma hayatının bütün aktörlerini ilgilendiriyor. İşsizliğin azaltılması konusunda önemli bir adım.”

 

TUZLA MADDESİNDE GERİ ADIM
Komisyonda, Tuzla tershanelerindeki kazalar üzerine getirilen “mesleki eğitim görmemiş eleman çalıştırılması durumunda bin YTL ceza verilmesini” öngören hüküm değiştirildi. Ceza 500 YTL’ye indirildi. Tasarıda şu unsurlar yer alıyor:
-  Mevcut istihdama ek olarak işe alınan 18-29 yaş arası gençler ile kadınların  SSK primi 5 yıl, kademeli olarak İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
-  GAP’a İşsizlik Sigortası Fonu’na aktarılan devlet payı nemasından 2008-2012 yılları arasında kaynak sağlanacak.
-  Özel sektörde 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenlerin eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü kaldırılacak. Terör mağduru çalıştırma yükümlülüğü kamuya bırakılacak. Özürlülere ait SSK işveren prim tutarı Hazinece ödenecek.
-  Spor tesisi kurma zorunluluğu kaldırılacak.
-  Kreş, emzirme odası yükümlülüğünde hizmet alımı yapılabilecek.
-  İşyeri sağlık ve güvenlik birimi, işyeri hekimi çalıştırma yükümlülükleri hizmet alımı ile karşılanabilecek. Birden fazla işyeri ortak birim kurabilecek.
-  SSK işveren priminden 5 puanlık indirim yapılacak.
-  İşsizlik Sigortası Fonu’ndan sigortalı işsizlere ödenen işsizlik ödeneği yüzde 40 artırılacak. Yararlanabilme başvuruları elektronik ortamda gönderilebilecek.
-  İşveren ve alt işveren arasındaki sözleşme yazılı yapılacak, böylece muvazaalı durumların önüne geçilecek.
-  Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçiler için mesleki eğitim şartı getirilecek.
-  Basın İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu’na tabi olanlar da Ücret Garanti Fonu ve Kısa Çalışma Ödeneği’nden yararlanabilecek.

 

Paket mi, fon boşaltma mı?
İstihdam Paketi’nin İşsizlik Sigortası Fonu’ndan kaynak aktarımını öngören unsurları tartışma yarattı. Sendikalar ve bazı meslek örgütlerinin de tepki gösterdikleri bu konu komisyonda da tartışma konusu oldu.
Daha önce de ek istihdam şartıyla prim ödemelerinin fonun faizinden karşılanması mesleki eğitime kaynak aktarılması gibi öneriler gelmişti. Hükümet bu önerileri benimsemedi. Ancak İstihdam Paketi’ne fondan kaynak aktarımını öngören maddeler koydu.
Komisyonda, GAP’a, işsizlik sigortası fonundan 8 milyar YTL kaynak aktarılmasına MHP?Milletvekili Osman karşı çıkan Durmuş, SSK fonlarının da zamanında böyle kullanıldığını belirterek, “Devlet başka yerden kesinti yapsın. Bu tam bir fiyasko” dedi.
CHP Adıyaman Milletvekili Şevket Köse de devletin zaten işsizlik sigortası fonuna vergi koyarak, fondaki yüzde 1’lik devlet katkısını geri aldığını, şimdi de fonu GAP yatırımlarına aktaracağını kaydederek, “Geçmişte SSK’yı talan eden anlayış şimdi yeniden hortlatılmak isteniyor” dedi.

Uras: Fonu ham hup yapmak istiyorlar
Milliyet yazarı Güngör Uras dünkü yazısında İşsizlik Fonu ile ilgili gelişmeleri değerlendirirken, “Bizde belli amaçla oluşturulan fonlarda para birikince, hemen bu paraları nasıl ‘ham hup’ yaparız arayışı başlar” demişti. Uras’ın değerlendirmesi özetle şöyle:
“Daha önce Konut Edindirme Fonu, Tasarruf Fonu gibi fonlardaki paralar nasıl ‘ham hup’ yapıldıysa, şimdi de sıra işçilerin işsizlik fonundaki paralara geldi. İşsiz kalan işçilere, belli bir süre ödeme yapmak için oluşturulan fonda biriken paraya nasıl el konulacağının hesabı yapılıyordu. Hükümet formülü buldu. Tasarı hazırlandı. Fondaki paraların ‘deve’ edilmesinin kapısı açılıyor.
Fonun bu zenginliği uzun süredir çok çevrenin iştahını kabartır oldu.  “Burada paralar boş yere duruyor. Bunlar teşvikli kredi olarak işadamlarına dağıtılsın. İşadamları yatırım yapınca iş imkânları artar. Bundan işçi de yararlanır ” deniliyordu.
Ardından devlet fondaki paraları kullanma arayışlarına girdi. İstihdam Paketi adı altındaki kanun tasarısıyla ise fondaki paraların kullanılmasının yolu açılmak isteniyor. (1) Fondan birçok alana para dağıtılmasına imkân yaratılıyor. (2) GAP için devletin yapacağı harcamalar için fondaki paraların harcanacağı belirtiyor.  Bu yaklaşım işçi için kurulan işsizlik fonundaki paraların paylaşılma ve harcanma yaklaşımıdır. Olan biten karşısında işçinin yapacağı hiçbir şey yoktur.”

 

Fon parasına düşük faiz mi uygulanıyor?
İşsiz kalanlara bir süre işsiz maaşı ödemek için kurulan ve Temmuz 2000’den bu yana prim tahsil eden İşsizlik Sigortası Fonu’da Mart 2008 itibariyle 32.8 milyar YTL bulunuyor. Bugüne kadar işsizlere 1.4 milyar YTL ödeme yapıldı. Fon parasının (yüzde 53’ü bono, yüzde 38.93’ü tahvil, yüzde 2.34’ü döviz cinsi tahvil olmak üzere) yüzde 94.3’ü Hazine kâğıtlarında. Yüzde 5.47’si mevduat, yüzde 0.26’sı da döviz tevdiat hesabında tutuluyor.
Fon, işçi ve işverenlerden gecikme zamları dahil toplam 10 milyar 980 milyon YTL prim tahsil etti.  Devlet katkısı olarak 3 milyar 656 milyon YTL oldu. 10.7 milyon idari para cezası, 4.8 milyon YTL iade girişi elde etti. 19 milyar 797 milyon YTL faiz geliri sağladı. 

Düşük faizle tutuluyor
Fonu parasının piyasa şartlarında nemalandırılıp nemalandırılmadığı da tartışma konularından biri. Geçtiğimiz günlerde DSP İzmir Milletvekili Harun Öztürk, konuyu gündeme getirerek, “Hazine, piyasaya 8.88 faiz öderken, fona 6.95 faiz ödüyor” dedi.
İş ve İşçi Bulma Kurumu eski Genel Müdürü olan Öztürk, Hazine’nin yıllardır fondan aldığı borca, piyasaya ödediği reel faizin altında faiz ödediğini dile getirerek, “Hazine, 2008 yılı ocak ayı itibariyle, piyasaya reel faiz olarak 8.88 oranında faiz öderken, işsizlik sigortası fonuna 6.95 oranında faiz ödüyor. 2003’ten bu yana bu oran, 2-3 puan aşağı çekilerek devam ediyor” dedi.